Przyk³adowa
wytrzyma³o¶æ lodu o ró¿nej grubo¶ci
GRUBO¦Æ
LODU |
OPIS |
5-7cm |
utrzymuje
pojedyñczego cz³owieka, jednak chodzenie nie_jest bezpieczne |
8-10cm |
utrzymuje
dwóch ludzi stoj¹cych w jednym miejscu |
10cm |
minimalna
grubo¶æ lodu, na którym mo¿na wêdkowaæ |
12cm |
bezpieczny
do jazdy skuterami ¶nie¿nymi, motorami i bojerami |
20-30cm |
utrzymuje
samochody osobowe |
30-38cm |
utrzymuje
samochody terenowe, vany i ma³e busy |
Tabela
dotyczy tzw. lodu czarnego - ¶wie¿ego, krystalicznego.
Lód szary
lub sniegolód mo¿e mieæ ni¿sz¹ wytrzyma³o¶æ nawet o 50% w stosunku do lodu
czarnego. Lód czarny na wodach, gdzie wystêpuje pr¹d mo¿e mieæ mniejsz¹
wytrzyma³o¶æ nawet o 20%.
Nowy,
¶wie¿y lód (najczê¶ciej tzw. czarny lód) jest mocniejszy od starego
lodu (najczê¶ciej szary lód lub sniegolód).
¦nieg
mo¿e izolowaæ lód i wzmacniaæ jego wytrzyma³o¶æ, jednocze¶nie mo¿e byæ
niebezpieczny, poniewa¿ zas³ania tzw. pêkniêcia ci¶nieniowe i inne
miejsca z otwart¹ wod¹.
Zaspy
os³abiaj¹ narastanie lodu w miejscach ich wystêpowania, wiosn¹ zapocz¹tkowuj¹
powstawanie niebezpiecznych miejsc tzw. oparzelisk.
Na jeziorach
nale¿y szczególnie uwa¿aæ na pêkniêcia ci¶nieniowe (szczeliny), które powstaj¹
na skutek skoków temperatury. Pêkniêcia ci¶nieniowe co roku tworz¹ siê
zazwyczaj w tych samych miejscach, szczególnie tam gdzie na dnie istniej¹
jakie¶ przeszkody. Szklisty, przezroczysty lód wydaje siê byæ bezpieczny,
jednak sytuacja mo¿e ulec szybko zmianie, szczególnie wtedy kiedy pod lód
przedostaje siê powietrze. Równie¿ silny wiatr mo¿e spowodowaæ, ¿e lód
pêknie tworz¹c szczelinê.
Uj¶cia
¶cieków, jako ¼ród³a cieplejszej wody, zamarzaj¹ tylko przy bardzo niskich
temperaturach; mosty, budowane zwykle w przewê¿eniach, s¹ miejscami, w
których wystêpuj¹ pr¹dy wodne, a tak¿e spore ilo¶ci ciep³a wydzielonego
przez pojazdy; woda w ich pobli¿u zamarza ¼le, a lód z regu³y kryje w sobie
niemi³e niespodzianki.
Wiosn¹
pod wp³ywem s³oñca i wiatru tafla lodu 'szpilkuje', tzn. zwarta dotychczas
krystaliczna struktura zaczyna dzieliæ siê na pionowe, w¹skie, d³ugie kryszta³y
tworz¹c lu¼no u³o¿one tzw szpilki - taki lód mimo swej znacznej grubo¶ci
jest bardzo s³aby i niebezpieczny.
Poduszkowiec
ratowniczy - aby¶ nigdy nie musia³ ich spotkaæ na jeziorze...
INFORMACJE
O POWSTAWANIU POKRYWY LODOWEJ
Jeziora
zamarzaj¹
i odmarzaj¹ od brzegów. Mniejsze jeziora czêsto zamarzaj¹ od razu na
ca³ej powierzchni. Pocz¹tkowo tworzy siê cienka warstwa lodu, która potem
przyrasta. Wiêksze akweny przewa¿nie zamarzaj¹ najpierw przy brzegu. Nastêpnie
przez kilka dni wiatr gromadzi kry, które potem przymarzaj¹ do siebie tworz¹c
jednolit¹ chropowat¹ taflê. Na ¶rodku jeziora woda zamarza pó¼niej przez
co lód w tym miejscu jest cieñszy ni¿ przy brzegu. Dlatego podczas marszu
watro co jaki¶ czas sprawdzaæ grubo¶æ lodu.
Cieñszy
lód bêdzie tak¿e zawsze w pobli¿u uj¶æ wszelkiego rodzaju kana³ów, oczyszczalni
¶cieków i innych dop³ywów, w pobli¿u ¼róde³ (tak¿e podwodnych) pod mostami
oraz w miejscach poro¶niêtych ro¶linno¶ci¹ podwodn¹ oraz trzcin¹ (butwiej¹ce
na dnie szcz¹tki ro¶lin wytwarzaj¹ gazy, które wynosz¹ cieplejsz¹ wodê
ku górze).
W ci¹gu
sezonu pokrywa lodowa, w zale¿no¶ci od warunków atmosferycznych ulega najró¿niejszym
przemianom. Pocz¹tek pokrywie najczê¶ciej daje ¶nieg. Na pocz¹tku zimy
jest on przewa¿nie puszysty. Pomimo niekiedy grubej warstwy, nie stanowi
on du¿ego obci¹¿enia dla lodu, dlatego rzadko powoduje wychodzenie wody
na lód porzez szczeliny. W wyniku dzia³ania wilgoci, s³oñca lub wiatru,
puszysty ¶nieg z czasem osiada, zmniejsza siê jego g³êboko¶æ, ale staje
siê bardziej zbity. Je¿eli teraz nast¹pi mro¼na s³oneczna pogoda, wówczas
na powierzchni ¶niegu tworzy siê twardsza warstwa, przypominaj¹ca skorupê.
Skorupa ta w nocy jest twarda, natomiast w ci¹gu dnia miêknie. Mimo tego
mo¿e byæ powa¿n¹ przeszkod¹ w ¿egludze lodowej (bojerowej). Nieco inny
jest przebieg zjawisk, gdy opad ¶niegu jest niewielki, a bezpo¶rednio po
nim panuje mro¼na s³oneczna pogoda. Wtedy cienka warstwa puszystego ¶niegu,
lekko nadtopiona w ci¹gu dnia, w nocy ulega stopniowemu przemro¿eniu, tworz¹c
zmarzlinê ¶niegow¹. Mokry ¶nieg znacznie bardziej obci¹¿a taflê lodow¹,
tym bardziej, ¿e jego opady s¹ na ogó³ obfitsze i wystêpuj¹ przy wy¿szych
temperaturach powietrza. Je¶li jest go du¿o, przez szczeliny i pêkniêcia
wydostaje siê na lód woda, która stopniowo przesyca ¶nieg. Jednocze¶nie
woda, pochodz¹ca z nadtopionego na powierzchni ¶niegu, jako ciê¿sza - sp³ywa
na lód. Warstwa przesyconego wod¹ ¶niegu zawiera du¿o powietrza i dlatego
zamarza ¼le. Tak powstaje nowa warstwa no¶na lodu, zwana szarym lodem
lub ¶niegolodem. Barwa ¶niegolodu zale¿y od stopnia przesycenia
¶niegu wod¹ i mo¿e byæ od jasno szarej do niemal czarnej. Znaczny wp³yw
na zalegaj¹cy na lodzie ¶nieg ma te¿ wilgotno¶æ powietrza. Mianowicie podczas
du¿ej wilgotno¶ci ¶nieg ulega przemoczeniu i bardzo szybko osiada. Sp³ywaj¹ca
woda przyspiesza przemoczenie jego dolnych warstw. Deszcz oczywi¶cie przyspiesza
znacznie ten proces. I w tym przypadku, w czasie och³odzenia, powstaje
no¶ny ¶niegolód. |